Ý nghĩa câu ca dao: “Chẳng thơm cũng thể hoa nhài … Tràng An” – Bài văn hay lớp 8

Ý nghĩa câu ca dao: “Không thơm thì cũng thơm… Tràng An” – Bài văn mẫu lớp 8

Dạy

Ý nghĩa ca dao

Đề tài: Thủ đô Hà Nội chúng ta đang xây dựng những nếp sống đẹp. Bởi vậy, người xưa thường nhắc đến câu ca dao:

“Có thể còn có hương lài,

Dù không lịch lãm cũng là người Tràng An”…

Theo em, ý nghĩa của câu tục ngữ là gì? Các nhà tư bản ngày nay nên nghĩ gì về ý nghĩa đó?

Phân công

Đất nước ta hiện nay đang trong thời kỳ mở cửa, những đổi mới do sự giao lưu văn hóa rộng rãi đã thổi vào cuộc sống nhiều luồng sinh khí mới. Nhưng nếu bạn mở cửa, gió sẽ thổi. Nhiều nếp sống vốn là nét đẹp riêng của dân tộc đang bị lung lay bởi những guồng quay thời mở cửa. Nhiều người sa vào con đường tội lỗi, họ quên cội nguồn, đánh mất chính mình. Nếu muốn tìm lại chính mình, bạn phải trả giá bằng rất nhiều đau đớn. Đáng trách hơn, có người cho rằng văn hóa cũ là cổ hủ, phong kiến. Hà Nội yêu dấu của tôi, Thủ đô yêu dấu của tôi cũng không ngoại lệ. Vì vậy, câu:

“Có thể còn có hương lài,

Họ dù không thanh lịch cũng là người Tràng An.”

Có nơi nào còn lại không? Làm rõ điều đó không chỉ là trách nhiệm của bạn, hay của riêng tôi, mà là của chúng ta.

Đọc câu ca dao nhiều người ngơ ngác: Sao bảo là ca dao nói về người dân kinh đô Thăng Long – Hà Nội? Họ có bất ngờ với cái tên Tràng An không? Đúng vậy, Tràng An xưa vốn là tên gọi kinh đô của Trung Quốc, là kinh đô trong nhiều thế kỷ của nhiều triều đại phong kiến ​​nên nơi đây tập trung nhiều nét văn minh Trung Hoa. Người Tràng An có những nét văn minh, thanh lịch mà nơi khác không có hoặc có nhưng không đậm nét bằng. Theo thời gian, “Tràng An” trở thành tên gọi chung, tượng trưng cho vùng đất kinh đô, và nói “người Tràng An” là chỉ những người sống ở thủ đô của một quốc gia chứ không chỉ là thủ đô của Trung Quốc. Vì vậy, dân gian Việt xưa còn gọi cư dân xứ mình là “người Tràng An”.

Nói “không” (không thơm, không tao nhã) vừa là cách nói phóng đại (cường điệu), vừa để khẳng định, để khen: hoa lài có hương thơm đặc biệt, các loài hoa khác không dễ có. Đành rằng, người Hà Nội có một phong cách lịch lãm đặc biệt, không dễ gì so sánh được với nơi khác. Và vì nó có vẻ tách biệt nên nói “không” hay nói đúng hơn là nói “kém” thì cũng là so với hương thơm, sự sang trọng không bằng hương thơm và sự sang trọng của chính nó.

Có người cho rằng người Hà Nội thường xinh đẹp, khôi ngô, tuấn tú. Họ không chấp nhận những người lao động là thanh lịch, và không ngần ngại vội vàng khẳng định rằng một người đàn ông đẹp trai, mũi thẳng và đôi mắt sáng là một người đàn ông lịch lãm. Sai, sai cơ bản vì thanh lịch là tính cách của con người. Ca dao ấy nói rằng người Tràng An vốn thanh lịch nên không thơm nồng nàn như hoa hồng mà thơm nhẹ nhàng như hoa lài.

Vậy thế nào là một người thanh lịch? Một người thanh lịch là một người trong sạch (sạch sẽ) và lịch sự (bình tĩnh). Người đó không nhỏ mọn tầm thường, biết đối nhân xử thế, biết nói hai từ “cảm ơn” và “xin lỗi” đúng nơi, đúng lúc.

Vì sao người Hà Nội được mệnh danh là thanh lịch? Vì nước Đại Việt ta từ ngàn năm trước, đâu là trường học lớn nhất? – Thăng Long. Ở đâu có ánh sáng, ở đó có khí thiêng sông núi kết tinh như Bắc Đẩu rạng ngời chiếu khắp nước? – Thăng Long. Chính vì vậy mà khi nhắc đến Thăng Long – Hà Nội, nhắc đến người Hà Nội, người ta dường như nhắc đến một chốn cao sang, cao đẹp, đến những con người văn minh, lịch lãm.

Ai sinh ra và lớn lên ở Hà Nội mà trở thành người Hà Nội là một điều may mắn. Nhưng Hà Nội ngày nay khác Hà Nội xưa. Chưa nói đến Hà Nội của thời dân ca ra đời, chỉ cần so sánh với Hà Nội của những năm khói lửa chống Mỹ, ta đã thấy Hà Nội bây giờ đã mất đi nhiều nét đáng quý của người Hà Nội. Người Hà Nội thuở ấy không sợ bom đạn, sẵn sàng hy sinh vì người khác. Họ đối xử với nhau thật đẹp, mộc mạc nhưng chân tình, ấm áp; Chỉ cần gặp nhau một lần, trong chốc lát, nhưng dư âm còn mãi. Và giữa một thời bom đạn, các anh vẫn luôn hiên ngang, từ trong sâu thẳm trái tim tràn đầy một niềm tin: “Chân tôi bước đi kiêu hãnh, kìa nòng đại bác vẫn vươn trời!”. Vì vậy, Hà Nội trở thành “niềm tin cậy trông của sông núi hôm nay và mai sau”. Hôm nay thì sao? Người Hà Nội ngày nay khá phức tạp. Có những người sống vì bạo lực và cũng có người vì bạo lực mà lãng phí cuộc đời. Có những người suốt ngày chạy nhảy thác loạn trong ánh đèn mờ ảo của vũ trường… Nhưng, cũng có không ít người vẫn giữ và đang phát huy “nếp cũ”: sống chân thành, chăm chỉ xây dựng gia đình, cộng đồng. Nhờ họ mà nếp sống của người Hà Nội, người Hà Nội vẫn giữ được nét đẹp riêng.

Không thể có một đất nước hạnh phúc nếu không có một cuộc sống ổn định và an toàn ở đất nước đó. Nhưng nền tảng cho sự an toàn đó là một nếp sống có văn hóa. Đời sống văn hóa mới không thể tách rời cội nguồn. Có lẽ vì thế mà những năm gần đây, nhà trường và xã hội rất quan tâm đến việc giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa dân tộc. Thủ đô của chúng ta cũng nằm trong xu thế đó. Chúng tôi quan tâm đến việc giữ gìn và phát huy nếp sống thanh lịch của người Hà Nội. Vì vậy, chúng ta thường nghe nhiều về câu ca dao xưa, đó là niềm tự hào của thủ đô:

“Có thể còn có hương lài

Dù không lịch lãm cũng là người Tràng An.

Tô Hữu Đức

(THCS Nguyễn Trường Tộ)

>> Xem thêm “Muốn thành công thì phải không ngừng học hỏi, trau dồi trí tuệ” tại đây.

Tags:Bài văn hay lớp 8 · Ý nghĩa ca dao

Theo Nhungbaivanhay.vn