GIẢI BÀI VỀ Trò chơi dân gian thả diều

“Thả diều, thả diều
Ôi cánh diều giấy tuổi thơ tôi
Thả diều, thả diều
Ôi, cánh diều ấy là ước mơ thuở nhỏ của tôi.
Bay lên, diều, bay qua những ngọn núi
Bay cao, bay cao, đón gió muôn phương…”

Lời bài hát “Thả diều” của Nguyễn Quang Thắng vang vọng trong lòng người nghe như cánh diều chao nghiêng trước gió. Thả diều chưa bao giờ trở thành trò chơi dân gian quen thuộc không chỉ với trẻ em mà còn với nhiều người ở nhiều lứa tuổi khác nhau.

Thú thả diều có nguồn gốc từ nghệ thuật cắt cỏ cổ đại của Trung Quốc cách đây 2800 năm. Thời xưa, mỗi dịp Tết Thanh Minh đến, sau khi đã thực hiện nghi lễ cúng bái tổ tiên, người Trung Quốc. Tất cả họ đều có phong tục thả diều. Người xưa tin rằng thả diều có thể xua đuổi tà ma và những điều xui xẻo. Không chỉ vậy, diều còn được các nhà sư sử dụng với ý nghĩa cầu bình an tốt lành nên mỗi khi diều rơi, các nhà sư lại làm lễ cúng để xua đuổi tà ma, cầu bình an.

Thả diều đã du nhập vào nước ta và được nhiều người đón nhận. Hình ảnh những chú bé ngồi trên lưng trâu thả diều đã trở thành hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam.

Diều được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như giấy, vải, ni lông. Nhưng phổ biến nhất là ni lông bởi chất liệu này không những làm được những con diều nhiều hình dáng, màu sắc mà còn bền đẹp theo thời gian. Tuy nhiên, vẫn có những cô bé, cậu bé thích làm diều bằng giấy vì có thể tận dụng giấy cũ, tiết kiệm chi phí và sáng tạo.

Diều được làm với nhiều hình thù khác nhau tùy theo sở thích của mỗi người. Có diều hình lưỡi liềm, có diều hình hộp, hình tròn, hình vuông, cũng có những con diều được thiết kế tỉ mỉ theo hình bướm, chim, rồng, người.

Tự tay làm một con diều giấy không khó nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ, công phu và kiên nhẫn của người thợ. Đầu tiên, bạn cần dùng dao chuốt hai nan tre tròn, kích thước nhỏ nhưng dẻo để tránh gãy. Đặt hai thanh tre lên một tờ giấy tạo thành hai đường chéo, dùng keo hoặc băng dính cố định rồi cắt bỏ phần còn lại của các thanh tre. Cắt 5 tờ giấy có chiều dài 30cm, chiều rộng 5cm. Sau đó dán chúng lại với nhau thành ba sợi dây dài với hai sợi dài 50cm và một sợi dài 80cm. Đặt thân diều vừa làm thành hình thoi rồi dán đuôi diều vào. Cái đuôi dài nhất dán vào góc giữa, hai cái đuôi còn lại dán vào hai bên. Lấy một đoạn dây dài 10cm buộc vào các nan dọc. Buộc hai đầu dây sao cho đầu dây dài hơn về phía đầu diều. Vậy là đã hoàn thành chiếc diều kim cương. Ngày nay, công nghệ càng hiện đại, những con diều làm thủ công càng được thay thế bằng những con diều làm từ máy móc. Dù kiểu dáng có đa dạng và bắt mắt hơn nhưng tự tay làm diều vẫn là một kỷ niệm khó quên.

Diều bay được nhờ gió, vì vậy cần phải chọn đúng nơi thả diều. Đó có thể là bãi đất trống, bãi cỏ nơi có khoảng đất bằng phẳng rộng rãi; không vướng cây cối; không vướng vào đường dây điện; xa đường và nhất là nơi phải có gió. Lũ trẻ quê thích nhất được thả diều giữa cánh đồng lúa bao la hay những buổi chiều thả hồn trên những triền đê lộng gió. Tiếng sáo diều vi vu, tiếng nô đùa giòn giã vẽ nên một bức tranh quê yên ả, thanh bình và ấm áp.

Diều có thể được bay bởi một hoặc hai người. Khi hai người thả diều, một người cầm diều và người kia cầm cuộn dây. Khi bay thẳng đứng ngược chiều gió, hướng diều lên trời một góc 45 độ. Khi gió thổi nhẹ cho diều thật nặng, người cầm dây giật nhẹ để diều lên rồi từ từ thả dây dài cho diều bay lên. Đối với diều một người, quy trình thực hiện tương tự như quy trình hai người, nhưng người thả luôn phải đảm nhận nhiệm vụ giữ cuộn dây của người kia.

Ở Việt Nam, vào những ngày Tết, người ta tổ chức các trò chơi dân gian như đấu vật, kéo co, chèo thuyền và đặc biệt không thể thiếu trò chơi thả diều. Những cánh diều đầy màu sắc tung bay trên bầu trời bao la với ước mong về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Thả diều mãi mãi là thú vui của nhiều người. Ngày nay, xã hội phát triển, nhiều trò chơi cũng vì thế mà dần ra đời thay thế các trò chơi dân gian. Vì vậy, mọi người cần chung tay gìn giữ những giá trị truyền thống của dân tộc nói chung và các trò chơi dân gian nói riêng, đặc biệt là trò chơi thả diều.