Thuyết minh về cây dừa

Thuyết minh về cây dừa

Dạy

Thuyết minh về cây dừa

Nếu người Pháp tự hào về một đất nước có dòng Sê-in xanh biếc lững lờ trôi, nếu người Trung Quốc yêu đất nước có đỉnh An Cường cao vời vợi, có Trường Giang, có Hoàng Hà cuộn sóng… thì tôi cũng lưu luyến. một màu đất đẹp, núi đẹp, sông đẹp, đẹp lòng người tử tế. Việt Nam quê hương tôi, nơi tôi sinh ra, ngoài những cánh đồng lúa xanh thẳng cánh cò bay, còn có hàng dừa xõa tóc soi bóng xuống mặt ao. Từ bao đời nay, cây dừa đã đi vào thơ ca, vào cuộc sống của những con người hiền lành, gắn bó với cuộc sống con người trước sau yêu thương. Ca dao có câu:

“Dừa xanh đứng sừng sững giữa trời

Dâng thân em cho đời thủy chung”

Cây dừa là loại cây được trồng chủ yếu ở vùng nhiệt đới, đặc biệt là khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Ở Việt Nam, cây dừa hầu như có mặt khắp cả nước, nhưng dừa tập trung từ Quảng Ngãi đến Cà Mau, đặc biệt là Bình Định và Bến Tre. Có nhiều loại dừa khác nhau, trong đó có 2 loại chính là dừa cao và dừa lùn. Dừa lùn hay còn gọi là dừa cảnh thường được trồng làm cảnh trong gia đình hoặc các khu vui chơi công cộng. Dừa xiêm được chia thành nhiều loại khác nhau như: dừa xiêm, trái thường nhỏ, màu xanh, nước ngọt, thường dùng để uống; đuông dừa, trái thường to, màu xanh đậm, thường dùng chế biến thực phẩm; dừa nếp, trái màu vàng xanh tươi; dừa lửa lá đỏ, trái vàng hồng; dâu dừa trái rất nhỏ, màu hơi đỏ; dừa dứa, trái nhỏ, màu xanh trong, nước ngọt, mùi thơm dứa; Dừa sáp, cùi dừa vừa xốp, vừa mềm, vừa dẻo như bột đã nhào, đồng thời có màu vàng đục như sáp, chỉ có ở Trà Vinh. Mỗi cây dừa gồm có: thân, lá, hoa, buồng và quả. Thân dừa cao, có các đốt như vằn hổ, thường có màu nâu sẫm, đường kính khoảng 45cm. Cây dừa cao khoảng 25m. Thân dừa xiêm lùn có màu xanh lục, nhiều đốt, đốt trên cùng là nơi các lá ôm lấy thân rồi tỏa ra. Lá dừa có màu xanh, gồm nhiều mạch, khi héo có màu nâu. Hoa dừa màu trắng, nhỏ, mọc thành chùm. Quả dừa phát triển từ hoa dừa, có lớp vỏ dày bên ngoài, cùi dừa màu trắng bên trong. Mỗi cây dừa có nhiều buồng dừa, mỗi buồng dừa có nhiều trái. Trung bình mỗi buồng có từ năm đến mười trái dừa, trong đó có 120 trái.

Dừa có rất nhiều công dụng. Thân dừa thường được dùng bắc qua các con rạch, sông, rạch nhỏ để làm cầu, làm máng dẫn nước trên ruộng, làm đũa, xúc lúa. Sau khi bóc lớp vỏ bên ngoài, người ta lấy thân làm cột, làm kèo để dựng nhà hoặc tạo tác đồ mỹ nghệ. Lá dừa không chỉ dùng để lợp nhà, làm ống hút, nón tre mà còn là chất đốt đun nấu thông dụng ở các vùng quê. Lá dừa khô bó lại làm đuốc trong đêm tối. Bông dừa tươi được hái xuống để trang trí vừa trang nhã vừa lạ mắt. Bông dừa già được cắt khúc, buộc lại với nhau thành những lẵng hoa, chụp đèn treo tường có giá trị thẩm mỹ cao. Hoa dừa cạn ở quê thường được dùng để trang trí cổng nhà đám cưới, đám hỏi, cúng trên bàn thờ. Có thể thấy điều này qua tranh dân gian Đông Hồ hay những lễ hội hái dừa ở đồng bằng Nam Bộ. Dừa luôn có mặt trong mâm ngũ quả cúng trong ngày Tết cổ truyền.

Đọt dừa non hay còn gọi là hủ dừa là một món ăn độc đáo. Có thể làm gỏi, lăn bột, xào… rất thích hợp cho người ăn chay. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có món ăn này, bởi mỗi khi chặt một cây dừa, người ta lại thu được một loại đậu phụ mới để dùng. Ngay cả con sâu sống trên thân dừa (hay còn gọi là đuông dừa) cũng là một món ăn ngon. Vì ăn đọt dừa nên người béo mũm mĩm, người ta chế biến thành những món ăn ngon, bổ dưỡng tại các nhà hàng trong thành phố. Tuy nhiên, quý nhất vẫn là trái dừa. Dừa tươi được chiết xuất để lấy nước giải khát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc. Ngày xưa trong chiến tranh, phương tiện y tế thiếu thốn, người ta còn dùng nước dừa để thay nước truyền dịch. Dừa khô còn nhiều công dụng nữa. Nước dừa dùng để kho cá, kho thịt, làm nước màu. Cơm dừa chiên dùng để làm mứt, cơm dừa dày được xay nhuyễn vắt lấy nước cốt làm kẹo dừa, nấu dầu dừa, làm xà phòng. Bã dừa được dùng để làm bánh dầu, làm phân bón hoặc làm thức ăn cho gia súc. Gáo dừa được dùng làm than hoạt tính, chất đốt hoặc làm đồ thủ công mỹ nghệ rất phổ biến ở các nước phương Tây. Xơ dừa được bẻ nhỏ để làm thảm, nệm, dép chuyên dụng cho người thấp khớp hoặc bện thành dây thừng, lưới để đắp bờ kè chống sạt lở bờ sông.

Có thể nói dừa đã đi vào đời sống của người dân Việt Nam từ xa xưa rất mộc mạc và dân dã. Tuổi thơ còn gì thú vị bằng những buổi trưa hè nằm võng dưới tán lá mát rượi, nghe tiếng lá dừa xào xạc gọi nhau, rồi thưởng thức những trái dừa ngọt lịm. Các trò chơi như kéo tàu dừa, lấy lá dừa làm kèn, làm cào cào rất dễ thương. Lớn lên, vườn dừa trở thành nơi hò hẹn của nam nữ thanh niên. Và đặc biệt, dừa đã đi vào văn học, thơ ca Việt Nam, là nguồn cảm hứng bất tận của biết bao thi nhân:

“Tôi lớn lên nhìn hàng dừa trước ngõ

Dừa ru em vào giấc ngủ tuổi thơ

Mỗi chiều nghe dừa reo trong gió

Tôi hỏi ngoại: dừa có tự bao giờ?”

Hoặc:

“Ai đứng như bóng dừa tóc dài tung bay trong gió

Người đó có phải là con gái Bến Tre không?”

Có thể nói, dừa được ví như một hiện thân của dân tộc Việt Nam anh hùng bất khuất, kiên cường, sẵn sàng đương đầu với mọi gian khổ, giữ vững cơ nghiệp ngàn đời của tổ tiên để lại. Xin mượn câu thơ sau đây của nhà thơ Lê Anh Xuân để kết thúc bài viết này:

“Dừa vẫn đứng sừng sững cao

Lá vẫn rất xanh non

Rễ dừa bám sâu vào lòng đất

Như dân làng bám quê hương”

Theo Nhungbaivanhay.vn