Tâm trạng đợi tàu của hai chị em trong truyện “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam

Dạy

Trong số các nhà văn lãng mạn nổi tiếng (1930-1945), Thạch Lam có một phong cách riêng không lẫn với bất kỳ nhà văn nào. Trong khi các nhà văn Nhất Linh, Khải Hưng nghiêng về tầng lớp trên của xã hội thì Thạch Lam lại viết về những con người nhỏ bé, nghèo khổ sống trong bóng tối. Văn Thạch Lam nhẹ nhàng với lối quan sát độc đáo và phân tích tâm lý tinh tế. Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” tiêu biểu cho phong cách của Thạch Lam về lí tưởng xã hội và quan điểm thẩm mĩ.

Thạch Lam có phong cách viết truyện ngắn không có cốt truyện. Anh ta không kích thích người đọc bằng những tình tiết ly kỳ và những tình tiết xoắn xuýt. Ông làm say lòng người đọc bằng chất liệu nội tâm của cuộc sống, bằng lí tưởng xã hội tiến bộ của nhà văn, bằng sự phân tích tâm lí tinh tế và bằng cả tâm hồn lãng mạn của mình. Thạch Lam cô đọng nhân vật, sự kiện và diễn biến con người, hành động trong một thời gian ngắn, không gian nhỏ hẹp. Nó cũng phù hợp với các nhân vật nhỏ bé của anh ấy. Truyện của Thạch Lam có chiều sâu của sức hấp dẫn, chiều sâu của đời sống, chiều sâu của lòng người và chiều sâu của ước mơ, khát vọng.

Liên và An là hai đứa trẻ từng sống ở Hà Nội, sau đó gia đình khánh kiệt nên trở về quê ở một phố huyện xa xôi. Hai chị em điều hành một cửa hàng tạp hóa nhỏ. “Một gian hàng nhỏ do một bà già thuê, ngăn cách bằng tấm phên tre và giấy bản”. Buổi tối hai chị em ngủ lại đây để trông hàng. “Hàng đêm, tôi và Liên phải ngồi trên chiếc chõng tre dưới gốc cây sồi với bóng tối của quang cảnh đường phố xung quanh”, thế giới xung quanh hai đứa trẻ là những con người bé nhỏ thân thương, sống lẩn khuất trong bóng tối. . Đó là chị Tí, buổi tối mò cua bắt ốc, đến chùi dòng nước dưới gốc cây bàng với ngọn đèn Mỹ leo lét. Đó là bà Thi, một bà già hơi điên tối tối đến quán Liên uống ly rượu rồi hòa trong bóng tối với giọng nói cười. Đó là phở Siêu, gánh phở, thứ quà sang trọng của phố huyện, với than hồng như một bóng ma. Đó là câu chuyện của vợ chồng chú Xẩm với tiếng đàn bầu trong im lặng. Đó là những đứa trẻ nhà nghèo đi nhặt những thanh tre hoặc bất cứ thứ gì có thể sử dụng được. Từ cảnh vật thiên nhiên đến số phận con người đều có một cái gì héo úa, không tương lai, len lỏi một cách đáng thương, trong nghèo đói, buồn tẻ và tăm tối.

“Rất nhiều người trong bóng tối mong đợi điều gì đó tươi sáng cho cuộc sống nghèo khổ của họ.” Thạch Lam đã thấu hiểu sâu sắc những con người bé nhỏ trong bóng tối này với những khát khao đáng thương của họ.

Sống trong bóng tối, trong im lặng, trong buồn chán, hai chị em Liên cố thức trắng đêm để nhìn đoàn tàu chạy qua “tàu đến đánh thức em dậy!”. Nghe An dặn dò, tôi mới thấy hai đứa trẻ tha thiết với chuyến tàu đêm biết bao. Sau đó, ánh sáng đi ra ngoài. Rồi tiếng còi tàu vọng đâu đó trong đêm khuya và kéo dài đến tận ngọn gió xa xăm. Và chỉ nghe Liên gọi: “Dậy đi An! Tàu tới rồi!” Anh đứng dậy dụi mắt tỉnh dậy. Sau đó, tiếng còi vang lên, và con tàu gầm rú. Liên nhìn thật kỹ đoàn tàu, khao khát được nhìn thấy một thế giới xa lạ. “Liên chỉ thoáng nhìn thấy những toa hạng sang sang trọng chật ních người, lấp lánh đồng và kền, cửa sổ sáng choang”. Rồi đoàn tàu đi vào đêm tối, để lại những viên than hồng đỏ rực bay trên đường ray. Chuyến tàu đã làm náo động sự yên tĩnh của phố huyện. Chuyến tàu làm Liên mơ màng: “Họ từ Hà Nội về! Hà Nội xa rồi, Hà Nội tươi vui”.

Rõ ràng Liên và An chờ tàu không phải để bán chút quà vặt cho khách qua đường mà là nhu cầu cấp thiết về tinh thần của hai đứa trẻ, muốn thoát ra khỏi cuộc sống buồn tẻ tăm tối trong chốc lát. “Con tàu dường như đã mang một chút thế giới khác xuyên qua. Đó là một thế giới khác, đối với Liên, nó hoàn toàn khác với ánh sáng ngọn đèn của cô Tí và ánh lửa của bác Siêu.” Trong mắt hai đứa trẻ, con tàu là hình ảnh của một thế giới văn minh, giàu có, nhộn nhịp, ồn ào và nhẹ nhàng.

Qua tâm trạng chờ đợi chuyến tàu của hai đứa trẻ, tác phẩm thể hiện niềm cảm thương vô hạn đối với những mảnh đời bé nhỏ, vô danh chưa từng biết đến ánh sáng và hạnh phúc. Cuộc đời mãi chìm trong bóng tối của nghèo đói, buồn tẻ nơi phố phường và nói chung là ở một đất nước còn chìm trong nô lệ, đói nghèo. Qua tâm trạng của Liên, tác giả cũng muốn đánh thức tâm hồn uể oải đang dập tắt ngọn lửa khát vọng sống có ý nghĩa hơn, niềm khao khát thoát khỏi cuộc sống tăm tối đang vùi dập họ.

trăng sáng