Qua 4 năm ở trường THCS, chúng ta đã được học khá nhiều tác giả,tác phẩm văn học nổi tiếng trong Văn học Việt Nam từ xưa đến nay. Lịch sử văn học của bất cứ dân tộc nào trên hành tinh này đều là lịch sử tâm hồn của dân tộc ấy. Bài Tổng quan văn học Việt Nam có vị trí và tầm quan trọng đặc biệt. Một mặt, nó giúp chúng ta có một cái nhìn khái quát nhất, hệ thống nhất về văn học nước ta từ xưa đến nay, mặt khác giúp chúng ta hiểu được con người Việt Nam qua văn học và sẽ định hướng cho chúng ta học tiếp toàn bộ chương trình Ngữ văn THPT. Dưới đây mình sẽ hướng dẫn các bạn soạn bài “Tổng quan văn học Việt Nam”

SOẠN BÀI TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAM LỚP 10

1. Câu 1/13 sgk văn 10 tập 1

                              Văn học Việt Nam
                             /                            
            Văn học dân gian        Văn học viết
                                              /                      
                       Văn học trung đại               Văn học hiện đại
                           /                                       /                      
Văn học chữ Hán.   Văn học chữ Nôm.  Văn học từ         Văn học từ
                                                               đầu thế kỉ XX    năm 1945 đến
                                                               đến năm 1945   hiện na

2. Câu 2/13 sgk văn 10 tập 1

Quá trình phát triển của văn học Việt Nam gắn chặt với lịch sử chính trị, văn hóa, xã hội của đất nước.

   Nhìn tổng quát, văn học Việt Nam đã trải qua 3 thời kì lớn:

•   Văn học từ thế kỉ X – hết thế kỉ XIX.
•   Văn học từ đầu thế kỉ XX – cách mạng tháng 8- 1945
•   Văn học từ sau cách mạng tháng 8 (1945) – hết thế kỉ XX.

   Về chủ yếu, văn học viết Việt Nam trải qua 2 thời kì chính:

•   Văn học trung đại (X – hết XIX)
•   Văn học hiện đại ( đầu XX – hết XX)

3. Câu 3/13 sgk văn 10 tập 1

a. Phản ánh mối quan hệ với thiên nhiên

   Ở khía cạnh này, các tác phẩm văn học Việt Nam đã khái quát lại quá trình ông cha ta nhận thức cải tạo và chinh phục thế giới tự nhiên. Thiên nhiên bên cạnh những khía cạnh dữ dội và hung bạo, nó còn là ngư­ời bạn. Vì vậy, nó hiện lên trong thơ văn thân thiết và gần gũi, t­ươi đẹp và đáng yêu. Nó đa dạng và cũng thay đổi theo quan niệm thẩm mĩ của từng thời.

b. Phản ánh mối quan hệ quốc gia, dân tộc

  Quan trọng nhất  là tinh thần yêu nước.

 biểu hiện:

•   Trong văn học dân gian:tình yêu làng xóm, quê hương, căm ghét kẻ thù xâm lược.
•   Trong văn học trung đại: ý thức sâu sắc về quốc hia, dân tộc, về truyền thống văn hiến lâu đời.
•   Trong văn học cách mạng: gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giai cấp, lí tưởng xã hội.

c. Phản ánh mối quan hệ xã hội

   Trong xã hội có giai cấp đối kháng, văn học Việt Nam cất lên tiếng nói tố cáo phê phán các thế lực chuyên quyền và bày tỏ sự cảm thông sâu sắc với những  ngư­ời dân bị áp bức, bóc lột. Các tác phẩm thuộc mảng sáng tác này đã thể hiện ước mơ da diết về một xã hội dân chủ, công bằng và tốt đẹp. Nhìn thẳng vào thực tại để nhận thức, phê phán và cải tạo xã hội là một truyền thống cao đẹp, là biểu hiện rực rỡ của chủ nghĩa nhân đạo trong văn học nư­ớc ta.

d.  Phản ánh ý thức về bản thân

  Văn học Việt Nam ghi lại quá trình lựa chọn, kết hợp hài hòa giữa ý thức cá nhân và ý thức cộng đồng.

  Biểu hiện:         

•   Trong hoàn cảnh đấu tranh chống giặc ngoại xâm, cải tạo thiên nhiên khắc nghiệt: con người Việt Nam đề cao ý thức cộng đồng.
•   Trong hoàn cảnh khác: cái tôi cá nhân được đề cao.

Nguồn Internet