Nêu một số ý lớn về hình thức và nội dung Hịch tướng sĩ – Đề và văn mẫu 8

Nêu vài ý chính về hình thức và nội dung của Hịch tướng sĩ – Đề và bài văn mẫu 8

Dạy

Phân công

Tác phẩm của Trần Quốc Tuấn vừa là bài văn vừa là nhan đề của cuốn Bình Thư Cương Mục do ông soạn thảo để huấn luyện tướng sĩ trước khi quân Nguyên sang xâm lược nước ta lần thứ hai. Nội dung của bài được thể hiện rõ ở đoạn 2 và 3.

Đoạn 2 có hai mẩu lớn. Trước hết là tố cáo tội ác của kẻ thù bằng lời lẽ mạnh mẽ, cụ thể; coi chúng như súc vật, cú diều, dê, chó, hổ đói. Lên án thói kiêu căng, độc đoán bằng những từ ngữ giàu hình ảnh: “dạo dạn”, “uốn lưỡi diều hâu”, “sỉ nhục triều đình”. Trần Quốc Tuấn hiểu rõ dã tâm của kẻ thù, nhận thức được hiểm họa của đất nước, nguyên nhân và nguy cơ thất bại. Đoạn văn thể hiện tinh thần cảnh giác của dân tộc.

Thứ hai là bộc lộ tâm tư của vị Nguyên soái: Hịch làm nổi bật hình ảnh Trần Quốc Tuấn (cái tôi trữ tình) với tấm lòng yêu nước cao cả. Đó là trạng thái giận dữ, sục sôi căm thù; một trái tim dạt dào cảm xúc về vận mệnh đất nước, về sự tồn vong của nhà Trần, về danh tiếng và số phận của tướng sĩ và nhân dân; một ý chí xả thân cứu nước, dù phải hy sinh tính mạng. Lời văn giản dị, từ ngữ giàu hình ảnh và sắc thái biểu cảm (nửa đêm quên ăn, gối đầu).

Chủ thể trữ tình được cô đọng trong những từ ngữ tưởng chừng hơi tục tĩu nhưng lại rất thực: “Chỉ có cơn giận chưa lột da, Dù trăm thân phơi trong cỏ”. Ca từ hùng hồn, hùng hồn, có sức chạm đến trái tim, trái tim của người nghe. Đoạn văn tiêu biểu cho khí phách anh hùng dân tộc.

Đoạn 3 có ba phần lớn. Đầu tiên là thiết lập quan hệ giữa nguyên soái và tướng quân, khẳng định đó là quan hệ tốt đẹp đã có từ lâu. Ra trận cùng sống chết, cùng vui cùng hưởng, cùng hưởng.

Thứ hai là sự chỉ trích, khiển trách của các tướng: Tình sâu nghĩa nặng mà không biết nghĩ, không biết giận khi thấy kẻ thù kiêu ngạo khinh thường chủ mình.

Thứ ba là lên án thú ăn chơi của bộ đội. Những trò tiêu khiển như chọi gà, cờ bạc, rượu ngon, ca hát… không ngăn được bước tiến của quân thù. Ông chỉ cho tướng sĩ thấy hậu quả khó lường: “nước mất nhà tan, thanh danh phai nhạt, tiếng xấu muôn đời”, rồi đường ai nấy đi.

Giá trị của bài còn thể hiện ở những nét nghệ thuật của nó. Nghệ thuật lập luận nổi bật nhất ở đoạn văn Trần Quốc Tuấn nói thẳng vào tướng, đối tượng của bài. Ở đây có sự kết hợp chặt chẽ giữa lý trí và tình cảm để thuyết phục các tướng sĩ. Giọng văn trong đoạn trích giảng rất đa dạng và biến đổi, có lúc nhẹ nhàng, đau xót, có ý nghĩa sâu xa, có khi là những chi tiết cay đắng, trách mắng nghiêm trọng… Đặc biệt là giọng “khiêu khích” được thể hiện qua lời văn đánh thức lòng tự trọng, lòng nghĩa hiệp, nghĩa hiệp . Lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc và sắc thái biểu cảm nhưng rất trong sáng. Nhiều đoạn có cách điệp ngữ, điệp ngữ sáng tạo, làm sâu sắc thêm ý nghĩa biểu đạt, làm cho giọng văn hùng hồn, súc tích hơn. Qua đoạn trích, ta thấy Hịch tướng sĩ là một áng văn chính luận nhưng sục sôi nhiệt huyết, tràn đầy cảm xúc của một tác phẩm văn học. Cái “tôi trữ tình” của Trần Quốc Tuấn trong bài cho thấy ông là một nhà quân sự tài ba, văn võ song toàn. Ở đây là “trữ tình tu từ”, giàu hình ảnh hấp dẫn, đánh dấu một kiệt tác văn chương yêu nước của thời đại chống quân Nguyên – Mông xâm lược.

Tags:Văn 8

Theo Nhungbaivanhay.vn