MẪU ĐỀ CẢM NHẬN BÀI THƠ “SANG THU” HỮU THANH

“Thơ là thu của lòng người, thu là thơ của đất trời”. Mùa thu từ lâu đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho thi ca nhạc họa. Cảnh thiên nhiên tươi sáng, bầu trời mùa thu trong xanh, khí trời thu dịu mát, cảnh sắc mùa thu trong trẻo đã làm say đắm biết bao thi nhân. Hữu Thỉnh nhỏ bé, khiêm tốn góp vào khúc ca tự hào của đất trời một góc thiên nhiên “Bài ca mùa thu” để tôn vinh những mùa hương hoa trái của đất trời.

Mở đầu bài thơ, trước hết nhà thơ Hữu Thỉnh gửi đến người đọc những cảm xúc tinh tế trước mùa thu trong không gian làng quê:

Trong không gian quen thuộc của làng quê Bắc Bộ, nhà thơ chợt nhận ra hương ổi chín phảng phất. Đó là hương vị ngọt ngào, nồng nàn của quê hương, của những tâm hồn đã ươm mầm hương ổi. Đó là hương vị quen thuộc, bình dị gợi nhớ mùa thu quê hương. Không phải lá ngô đồng như trong thơ Bích Khê, cũng không phải hương xà nu trong bài hát Đất nước của Nguyễn Đình Thi, bằng cảm xúc và tình yêu quê hương tha thiết, hương ổi đã len lỏi vào tâm hồn nhà thơ, đánh thức nhà thơ. cảm xúc riêng để ngỡ ngàng nhận ra mùa thu đã đặt chân đến đất trời diệu kỳ. Nhưng hương ổi thơm nồng, ngào ngạt quyện vào trong gió khiến vị ngọt ngào, êm dịu của ổi hòa quyện càng thêm lưu luyến. Nhưng Hữu Thỉnh cũng cho ta cảm nhận về đám mây chớm thu:

“Sương lảng qua ngõ”.

Từ láy gợi tả vẻ đẹp mơ màng, duyên dáng, yêu kiều như thiếu nữ e ấp, duyên dáng vây quanh làng quê. Cảnh vật không gian làng quê chìm trong làn sương mờ ảo, lan tỏa như càng làm cho thiên nhiên thêm huyền ảo, lung linh. Và trước hương ổi thoang thoảng trong gió, trước áng mây chùng chình, nhà thơ của chúng ta đã ngỡ ngàng “Hình như thu đã về”. Từ “dường như” vừa diễn tả tâm trạng đau khổ, man rợ của nhà thơ, vừa thể hiện vẻ ngờ ngợ, không thể tin rằng mùa thu đã đến rồi. Đó là nỗi nhớ của tâm hồn nhà thơ vừa ngỡ ngàng trước mùa thu, vừa luyến tiếc khi mùa hạ đã rời xa. Thực sự là một tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên tha thiết.

Sang khổ thơ tiếp theo, là sự cảm nhận tinh tế về thiên nhiên mùa thu trong không gian đất trời. Sự tinh tế và khát khao cảm thông, nắm bắt sự thay đổi của sự vật được bộc lộ rõ ​​nét:

Dòng sông mùa thu không còn vội vã, hối hả và chảy xiết như những ngày hè, dòng sông phẳng lặng, êm đềm và hiền hòa uốn mình sau lũy tre xanh của đường quê. Những cánh chim bắt đầu xuất hiện cho thấy sự quan sát nhạy bén của Hữu Thỉnh khi nhận thấy sự di chuyển của những đàn chim tìm nơi trú ẩn cũng là dấu hiệu của mùa thu. Và đám mây ấy chính là điểm nhấn cho nền trời, cho bức tranh thiên nhiên hữu tình tươi đẹp ấy. Mây bằng nửa thân mình, hình như cũng chất chứa nỗi nhớ nhung, khắc khoải. Mây như chiếc cầu nối mùa hè và mùa thu để chúng rung động mãi theo nhịp riêng của đất trời, của thời gian đổi thay, nhịp chuyển mùa. Mùa thu trong biết bao thi ca muôn thuở, nay trở lại trong thơ Hữu Thỉnh sao vẫn đắm say, say đắm lòng người. Thế mới thấy mùa thu trong không gian làng quê tinh tế và thơ mộng biết bao. Chỉ có thể yêu thiên nhiên đến thế, Hữu Thỉnh mới có thể vẽ nên một bức tranh đẹp đến thế, hữu tình đến thế.

Khổ thơ cuối là những suy ngẫm sâu sắc của nhà thơ về cuộc đời của mỗi người:

Bằng những chiêm nghiệm sâu sắc về nhân sinh, Tình bạn đã gửi đến chúng ta những thông điệp ý nghĩa. Hình ảnh “nắng mưa, sấm sét” là hình ảnh tượng trưng cho những thăng trầm bão táp của cuộc đời mà con người đã trải qua, sau bao nhiêu nắng mưa, bao nhiêu giông bão, con người dường như cũng đã trở nên điềm tĩnh hơn, điềm đạm hơn trước. những thử thách, chông gai của cuộc đời. Khi con người ta lớn lên những “cây cổ thụ” sẽ không còn cái háo hức, sôi nổi, liều lĩnh của tuổi tre nữa mà sẽ lắng lại để suy tư, chiêm nghiệm, không để giông bão cuộc đời quật ngã. mỗi bước. Phải chăng đó cũng chính là thông điệp sâu sắc mà Hữu thỉnh thoảng gửi gắm.

Với thể thơ năm chữ, cách ngắt nhịp linh hoạt, giọng điệu tự nhiên, nhẹ nhàng, ngôn ngữ tạo hình trong sáng, tinh tế giàu sức gợi và biểu cảm, Hữu Thỉnh đã gửi đến người đọc một bức tranh thiên nhiên lúc này. Mùa thu thật đẹp, thật quyến rũ, thật tinh tế của một tâm hồn yêu thiên nhiên, quê hương tha thiết. “Sang thu” của Hữu Thỉnh đã góp vào bản giao hưởng mùa thu của quê hương, đất nước một giọng điệu riêng, đầy chất thơ, ám ảnh và xúc động.