Bình Ngô Đại Cáo có phải là “thiên cổ hùng văn” hay không, hãy làm sáng tỏ nhận định trên – Đề và văn mẫu 8

Bình Ngô Đại Cáo có phải là “thiên cổ hùng văn” hay không, hãy làm sáng tỏ nhận định trên – Đề bài và bài văn mẫu 8

Dạy

Gợi ý viết bài

Bình Ngô Đại Cáo của Nguyễn Trãi là áng văn bất hủ trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Đề yêu cầu phân tích tác phẩm để làm sáng tỏ nhận định đó là “thiên cổ hùng văn” nên khi phân tích cần làm rõ hoàn cảnh sáng tác, bố cục, thể loại, chủ đề của tác phẩm.

1. Hoàn cảnh sáng tác

Sau 10 năm kháng chiến gian khổ và ác liệt, tháng 1 năm 1428, nhân dân ta dưới ngọn cờ của Lê Lợi đã đánh đuổi quân Minh xâm lược bờ cõi. Sau chiến thắng, Lê Lợi tổ chức khao thưởng các tướng sĩ và chính thức lên ngôi hoàng đế. Thay mặt nhà vua, Nguyễn Trãi viết Bình Ngô Đại Cáo (Đại Cáo Bình Ngô) tuyên cáo trước toàn dân rằng công cuộc cứu nước, qua muôn vàn gian nguy đã toàn thắng, từ đây dân tộc bước sang một thời đại mới, thời đại của hòa bình và thống nhất.

2.Tiêu đề

Tác phẩm của Nguyễn Trãi có tên là Đại Cáo Bình Ngô, có nghĩa là lời cáo chung về việc dẹp giặc Ngô. Cái tên Bình Ngô Đại Cáo là cách đảo ngược tựa đề cho dễ hiểu, không nhất thiết phải dịch. Chữ Ngô ở đây là cách Việt xưa gọi các thế lực phong kiến ​​phương Bắc, mang sắc thái khinh thường. Trong tác phẩm, quân Ngô là giặc Minh.

3.Thể loại

– Bài văn được viết theo thể văn xuôi, thuộc thể văn chính luận, thường ra đời để thông báo những sự kiện trọng đại của đất nước hoặc sau cuộc kháng chiến trường kỳ. Đây là một tài liệu chính trị, không phải lúc nào cũng được sử dụng.

– Các kiểu câu trong văn: tứ tuyệt, bát giác, song quan, bát cú, gối hạc.

4. Bố cục

– Phần 1 (từ đầu đến những chứng tích được ghi lại): nêu nguyên nhân của cuộc kháng chiến.

– Phần 2 (Vừa rồi… chịu), tố cáo tội ác của quân Minh xâm lược.

-Phần 3: thuật lại quá trình kháng chiến.

-Phần 4 (Sắc tắc..ai cũng giỏi): tuyên bố chấm dứt chiến tranh mở ra kỉ nguyên hoà bình, khẳng định vị trí, thế của đất nước.

5. Phân tích

5.1.Nêu lập trường chính nghĩa của cuộc kháng chiến

Tư tưởng nhân văn:

Việc chính đáng của nhân dân cốt ở sự bình yên của nhân dân

Quân phạt trước lo trừ bạo

+ Đánh thắng quân Minh

+ Cuộc chiến đấu của ta vì dân -> nội dung khác, cụ thể hơn (liên hệ).

+ Giải thích → đấu tranh cường bạo → quân Minh, tay sai.

=> Quan niệm nhân nghĩa ở Nguyễn Trãi không còn là quan niệm đạo đức hạn hẹp mà là lý tưởng xã hội phải lo cho nhân dân được sống hạnh phúc, bình yên.

– Độc lập của dân tộc.

+ Biểu hiện: tên nước, nền văn hóa riêng, lãnh thổ, phong tục tập quán, nền chính trị, nhân tài.

=> Quan niệm khá đầy đủ về dân tộc (so với các tác phẩm trước Nam Quốc Sơn Hà, Hịch Tướng Sĩ).

+ Giọng điệu: hớn hở, tự hào.

+ Cách viết: câu “Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần… Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên..” → Bình đẳng, ngang hàng (đế).

=> Cuộc chiến của tôi là chính nghĩa.

5.2.Tố cáo tội ác của quân Minh xâm lược

– Danh sách hàng loạt:

Khủng bố (cứu sống, chôn sống), bóc lột (thuế: thuế nặng; phú: nỗi khổ của người phụ nữ ngày nay đắp mai, đắp đất…; tế: khom lưng mò ngọc, đãi cát đãi vàng, bắt chim). trả, bẫy, bẫy hươu đen…; phá hoại sản xuất: tiêu diệt toàn bộ côn trùng và cây trồng; hủy diệt cuộc sống: phung phí thay cho những góa phụ vô tận…

Tội ác man rợ nhất của quân Minh xâm lược được diễn tả trong câu:

Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn

Hãy chôn con đỏ trong hố thảm họa.

Đây là hình ảnh vừa cụ thể, vừa khái quát như một bản cáo trạng, buộc tội.

=> Khắc họa tội ác dã man của kẻ thù, làm rõ sự dã man của chúng. Đó cũng chính là nguyên nhân khiến nhân dân ta phải kháng chiến.

5.3. Tổng kết cuộc kháng chiến

5.3.1 Khởi đầu dựng cờ khởi nghĩa

-Hình ảnh trung tâm là người anh hùng Lê Lợi (Ta đây).

+ Tập trung miêu tả nội tâm: đắn đo, đau lòng, đau đầu, nếm trải mùi gai, tức giận, suy tư, lưỡng lự, trằn trọc, lo lắng.

=> Chân dung tâm trạng Lê Lợi: yêu nước, căm thù giặc, quyết tâm cao, ấp ủ chí lớn, nhìn xa trông rộng.

+ Hình ảnh Lê Lợi có tình cảm của Nguyễn Trãi, của toàn dân → chân thực, xúc động.

-Khó khăn buổi đầu kháng chiến:

+ Thế lực chênh lệch: ta yếu, địch mạnh

+ Thiếu nguồn nguyên liệu

+ Nhân tài hiếm có.

-Tại sao bạn vượt qua nó?

+ Sẵn sàng và lòng tốt

+ Có chiến lược, chiến thuật đúng đắn, đánh bất ngờ, đánh nhanh

+ Dựa vào sức dân

+ Lấy nhân nghĩa làm căn bản.

– Giọng điệu: trầm lắng, suy tư.

5.3.2.Chiến lược chiến thắng

– Mô tả trận chiến trong 3 bước

+ Phản công

Kẻ thù: sợ hãi.

Bồ Đằng – Trà Lân → bất ngờ; Câu văn ngắn gọn, hình ảnh bất ngờ: Sấm chớp chớp nhoáng, Trúc chẻ tro bay.

+ Tấn công:

Tây Kinh, Đông Đô → đại bản doanh của địch.

Trận chiến ác liệt → hình ảnh máu chảy thành sông, xác người chất đống, quân thù thất bại thảm hại.

Âm mưu trừng trị tâm công dùng ngọn cờ chính nghĩa, dùng mưu mà thu phục lòng người.

+ Trận cầu viện binh:

Giặc tiến công rầm rộ (câu dài) bằng hai mũi tiến công từ Khâu Ôn và Vân Nam.

Tà: đánh bất thình lình, dứt khoát: chặt, bổ.

Nhịp điệu bị phá vỡ bất ngờ.

Liệt kê → chiến thắng áp đảo.

Sự tương phản giữa ta và địch.

=> Khắc họa sự thất bại thảm hại của quân thù và sức mạnh, khí thế của quân ta.

Giọng điệu: sảng khoái, hào hùng khi khắc họa tư thế của người chiến thắng.

– Thái độ nhân đạo, yêu chuộng hòa bình:

Giọng văn chậm rãi, nhẹ nhàng.

Tha cho giặc, cấp ngựa thuyền về nước.

Tất cả mọi người nghỉ ngơi.

Tính lâu dài.

5.4 Tuyên bố Hòa bình

-Giọng hả hê, sung sướng tin tưởng thái bình bền lâu (Giang sơn từ đó đổi mới… Nghìn sạch vết nhục).

-Hàng loạt từ miêu tả vũ trụ → cảm hứng độc lập dân tộc được nêu lên gắn liền với cảm hứng vũ trụ vĩnh hằng. Mặt khác, nó thể hiện cảm giác thiêng liêng và tôn kính lịch sử.

6. Chủ đề

Bình Ngô Đại Cáo là bản tổng kết cuộc kháng chiến vĩ đại, nêu bật niềm tự hào, niềm vui vô bờ bến trước chiến thắng của chính nghĩa, ca ngợi tài năng lãnh đạo và hào kiệt của dân tộc.

7. Kết luận

-Bình Ngô đại cáo tràn đầy cảm hứng trữ tình và mang đậm chất anh hùng hiếm có nên sẽ mãi là truyện cổ tích hào hùng.

– Bài báo thể hiện khả năng kết cấu tác phẩm đạt mức hoàn chỉnh, khả năng tư duy nhạy bén, hình ảnh biến hóa, hấp dẫn phù hợp với cảm hứng chủ đạo của tác phẩm.

Tags:Văn 8

Theo Nhungbaivanhay.vn