Mùa xuân đang đến

nguyễn bình

Tôi đã thấy mùa xuân về với gió đông,

Với màu má gái chưa chồng.

Hiên nhà hàng xóm, hàng xóm

Nhìn lên đôi mắt trong veo.

Đàn trẻ con chạy quanh,

Mưa đã tạnh, trời trong, nắng mới.

Lá non, cành non, ai bạc?

Gió đến từng trận, gió cuốn đi…

Người nhàn nhã nghỉ làm,

Trong lúa, gái êm như nhung.

Vườn đầy hoa bưởi hoa cam rụng,

Hương thơm ngào ngạt bay lượn, ong bướm lượn quanh.

Trên cát mịn, đôi thiếu nữ,

Yếm đỏ, khăn thâm, lễ chùa.

Cây gậy tre dắt bà già tóc bạc,

Tay xoa miệng tràng hạt nam mô.

1937

(Linh hồn của tôi)

Nhà thơ Nguyễn Bính xuất hiện trong phong trào Thơ mới trước 1945. Khung cảnh thôn quê, hình ảnh cô thôn nữ, bến đò ngang, chợ Tết… được Nguyễn Bính nói một cách bình dị, gần gũi. “Tương tư”, “Chợ Tết”, “Mưa xuân”, “Xuân về”,… là những bài thơ hay của ông được nhiều người yêu thích.

Bài thơ “Mùa xuân trở về” là một bức tranh xuân bốn cảnh thân thương, gần gũi về miền quê, miền quê Việt Nam cách đây hơn 60 năm. Con người và cảnh vật thôn quê đã được thi vị hóa qua nhà thơ lãng mạn tài hoa.

Cảnh đầu xuân nói về cô thôn nữ khi gió đông (gió xuân) thổi. Gió xuân mang theo hơi ấm và khí xuân làm cho đôi má “chưa chồng” ửng hồng, dịu dàng xuân thì. Cô hàng xóm nhà thơ bâng khuâng nhìn trời bằng “đôi mắt trong veo” như hẹn ước, chờ đợi ai… Bức tranh xuân trẻ trung, lãng mạn được chấm phá bằng hai hình ảnh “màu son chưa chồng”. má con gái.” và “đôi mắt trong veo” của cô hàng xóm đang “ngước nhìn” bầu trời mùa xuân:

“thấy xuân về với gió đông,

Với màu má gái chưa chồng.

Hiên nhà hàng xóm, hàng xóm

Hãy nhìn vào đôi mắt trong veo.”

Cảnh mùa xuân thứ hai vừa đẹp, vừa sống động, hồn nhiên, tươi mới. Gió xuân thổi từng trận rồi “gió cuốn đi” gợi sự phơi phới. Sau những tháng mưa xuân bụi trắng, nay mưa đã tạnh, bầu trời rất đẹp, một không gian ấm áp: “trời trong, nắng mới”. Nắng mới là nắng đầu xuân: “nắng mới” là nắng hồng nhạt. Có những cây vừa chớm nở:

“Lá non, cành non, ai bạc?”

“Lá ngọt” là những đọt lá, lá non xanh mượt, “cành non” là những chồi non mới nhú với nhiều lá non xanh mướt như ngọc bích. Nhà thơ sung sướng, ngỡ ngàng khi nhìn “lá non, cành non” để rồi thốt lên câu hỏi “ai đã trồng hạc?”. Những chiếc lá mùa xuân béo, non và lấp lánh. “Bạc?” gợi lên sắc xuân diệu kỳ và sức mạnh. Nhà thơ Xuân Diệu cũng nói về hoa, lá, cành mùa xuân và nói về “cành bạc” gợi cảm:

“Đây là mật của ong và mật của tháng

Này đây hoa quê.. xanh

Kìa cành lá rung rinh…”

(Sự vội vàng)

Khung cảnh mùa xuân càng rộn ràng, tươi vui và hồn nhiên hơn khi có sự xuất hiện của ‘Đàn trẻ chạy quanh’. Các em vui chơi, đón nắng mới, theo bà, theo cô trẩy hội xuân. Cảnh xuân càng thêm hương sắc.

Vẻ đẹp thứ ba của mùa xuân trong bức tranh xuân của Nguyễn Bính mở ra một không gian nghệ thuật rộng lớn gợi hồn quê vào xuân. Tháng giêng, tháng hai là thời điểm nông nhàn, nông dân “nghỉ việc ra đồng”, ai cũng rộn ràng trẩy hội xuân. Cánh đồng làng rộn ràng “Gạo em gái êm như nhung”. Một so sánh hay, rất gợi cảm cho thấy cánh đồng lúa xanh thẳm, biển lúa phẳng lặng “mượt như nhung”. Vườn, xóm nở trắng hoa cam, hoa bưởi “hương thơm ngào ngạt bay”. Hương thơm nồng nàn, quấn quýt “bướm vẽ”. Những cánh bướm và hoa trong vườn xuân thật trữ tình và nên thơ:

“Vườn đầy hoa bưởi hoa cam rụng,

Mùi thơm bay lượn, bướm bay lượn.”

Chữ đầy, chữ “ngọt ngào” là hai nét gợi lên cái thần, cái hồn của vườn xuân quê. Nguyễn Bính đã dùng tình yêu mùa xuân, tình yêu làng quê để viết nên những vần thơ tuyệt vời về hương hoa, về bướm và hoa trong mùa xuân.

Một vẻ đẹp nữa trong bức tranh “Mùa xuân đang về” là cảnh trẩy hội. Duyên dáng, tươi tắn, “đôi bạn gái” trong trang phục dân tộc: “yếm đỏ, khăn sẫm” đi lễ chùa. Các cụ già “tóc sếu” còng lưng, tay chống gậy tre, vừa đi vừa lần tràng hạt, miệng lẩm nhẩm nam mô. Có nỗi niềm, nỗi niềm của gái quê. Có sự duyên dáng và thánh thiện của tuổi già. Khung cảnh hội xuân vừa tưng bừng, sôi nổi vừa mộc mạc đáng yêu. Tôi như được sống lại ngày hội xuân của làng cách đây hơn trăm năm:

“Trên con đường cát mịn, đôi thiếu nữ,

Yếm đỏ, khăn thâm, lễ chùa.

Cây gậy tre dắt bà già tóc bạc,

Tay nói tràng hạt miệng nam mô”,

“Mùa xuân đến” là một bài thơ xuân hay, để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng và yêu thích. Những nét vẽ về “lá non, cành non…”, về con gái lúa “mượt như nhung”, về hoa bưởi, hoa cam rụng trong vườn “thơm ngào ngạt”, với “vòng vẽ đàn bướm”… Tất cả đều được gợi lên. một bức tranh xuân tươi đẹp, đượm hương, rất mặn mà, thân thuộc. Bức tranh xuân ấy còn có hình ảnh thiếu nữ má hồng, mắt trong veo, yểu điệu đi hội đình làng, với chiếc “yếm đỏ khăn thâm”: còn có một bà lão đi trẩy hội, dựa vào một thanh tre, miệng nói tràng hạt. Cảnh xuân, tình xuân được nhà thơ nhắc đến rất đỗi bình dị, mộc mạc, rất đỗi thân thuộc, đậm đà và đáng yêu. Nguyễn Bính đã khơi gợi hồn quê nơi thôn dã, đã để lại thương nhớ trong lòng người lúc bấy giờ.

Tình quê, hồn quê là nét đẹp trong “Mùa xuân về” của Nguyễn Bính. Lời thơ trong sáng, giản dị, chan chứa một tình xuân đất nước nồng nàn, rung động. Thơ Nguyễn Bính đẹp dịu dàng như ca dao, dân ca.